Wat moeten oudere christenen weten over ‘Generatie Z’ om hen zo goed mogelijk te kunnen voorgaan en hen te kunnen bereiken met het Evangelie? Dit is een heel omvangrijk onderwerp – en ik ben slechts één lid van deze veelkleurige generatie (die tussen 1997 en 2012 werd geboren). Het kan echter nuttig zijn om een paar aspecten van de hedendaagse evangelische cultuur waarmee mijn generatie het over het algemeen moeilijk heeft aan de orde te stellen.
Het is niet mijn bedoeling om oudere christenen aan de schandpaal te nagelen of te suggereren dat wij, jongeren, het lek boven water hebben. Ik wil alleen wat munitie aanreiken voor een gesprek dat ertoe leidt dat generaties beter voor elkaar zorgen, beter samen nadenken en elkaar dienen in een veranderende wereld.
Daarom deel ik hier vijf zaken waarvan evangelische jongeren nogal eens gefrustreerd kunnen raken.
1. Wanneer partijpolitiek het geloof in nieuwe vormen giet
We zijn in de achterliggende jaren steeds meer moe geworden van de vermenging van politiek en geloof in het Evangelie die we vaak tegenkomen onder oudere gelovigen. Dat komt niet doordat we dezelfde zaken niet van waarde achten, maar doordat onze ouders en grootouders vaak onze christelijke orthodoxie betwijfelen als we niet langs precies dezelfde politieke lijnen denken als zij. Wanneer we iets naar links of rechts opschuiven, wordt daaruit vaak geconcludeerd dat ons geloof in de gevarenzone komt.
Soms voelt het alsof oudere generaties willen dat wij ‘een koning kiezen’, à la 1 Samuel 8:6-8. Maar veel van mijn generatiegenoten willen niet als conservatief of liberaal worden geïdentificeerd op dezelfde manier waarop ze als een volgeling van Christus openbaar willen komen. Daardoor horen
velen van ons bij de 35 procent van de personen onder de 30 die tijdens de presidentsverkiezingen van 2020 op een onafhankelijke kandidaat stemden. Deze opvatting wordt soms als ‘onwetendheid’ of ‘naïviteit’ bestempeld, maar is voor veel christenen van Generatie Z de meest redelijke en Bijbelse keuze.
2. Wanneer apologetiek zwaarder weegt dan relaties
Ik wil er geen misverstand over laten bestaan: christelijke apologetiek is belangrijk. Het is heel belangrijk dat we weten waarom we geloven wat we geloven, en waarom deze overtuigingen alleszins redelijk zijn. Maar veel Gen Z-ers hebben gezien hoe apologetiek als een wapen werd opgeheven tegen ongelovigen. Ik was aan het einde van mijn schooltijd op een particuliere christelijke school klaargestoomd om een robbertje te vechten met de atheïsten van deze wereld: zij zouden vijandig zijn en ruzie met me willen zoeken. In plaats daarvan ontmoette ik jongvolwassenen die in het slechtste geval dachten dat het christendom iets vreemds was. Vaker echter waren ze eenzaam en op zoek naar betekenisvolle relaties.
Apologetiek bleek een waardevol instrument in veel vriendschappen met ongelovigen, maar dan wel pas nadat we een band hadden ontwikkeld. Ik had doordachte antwoorden op moeilijke vragen zoals, ‘Waarom laat God het kwade toe als Hij goed is?’. Toch werden die vragen niet naar me toe geslingerd door professor Jeffery Radisson (God’s Not Dead). Integendeel, het waren kwetsbare, beschadigde of nieuwsgierige collega’s die ze stelden.
Moeten we dan niet worden voorbereid om de handschoen op te nemen wanneer Richard Dawkins met ons in debat wil gaan over het christendom? Zeker wel. Niet wat we weten moet veranderen, maar misschien wel hoe en wanneer we erover spreken.
3. Wanneer christenen hun geloof niet voorleven
We voelden dit prangend tijdens de verkiezingen van 2020. We werden geconfronteerd met twee presidentskandidaten die onmiskenbaar immorele en onchristelijke waarden uitdroegen, of dat nu was qua persoonlijkheid of beleid. Dat deed velen van ons besluiten om niet tussen hen te kiezen. Veel christenen keken echter de andere kant op of vonden manieren om hun favoriete kandidaat te verdedigen. Mijn generatie is overgevoelig voor hypocrisie, die we overal om ons heen terugzagen. We zijn ook gevoelig voor theologische schijnheiligheid en een leer die slechts selectief wordt toegepast.
In de strijd tegen het homohuwelijk wordt er een beroep gedaan op Bijbelse seksuele ethiek. Diezelfde ethiek wordt echter genegeerd als het gaat om echtscheidingen of gemeenschap voor het huwelijk.
Het beeld van God wordt er heel correct bij gehaald om te pleiten tegen de abortuscultuur, maar niet om te vechten tegen racisme. We houden vol dat zonde een structurele vorm kan aannemen en hele samenlevingen kan besmetten, maar zijn selectief als het gaat om de systemische zonden die we
willen benoemen. Veel jongeren uit Generatie Z erkennen dat een gelovig leven vereist dat je de Schrift consistent toepast, ook als dit strijdt met je politieke opvattingen.
4. Wanneer christenen meer bekend staan om hun oordelen dan om hun liefde
Oordeel en liefde zijn allebei onderdeel van Gods karakter. Genade en berouw zijn allebei onderdeel van het Evangelie. Jezus reageert in liefde op zondaren en beveelt ons tegelijk om heen te gaan en niet meer te zondigen (Joh. 8:11). Toch worden tegenwoordig veel christenen meer gekenmerkt door
oordeel dan door liefde. Natuurlijk heeft de cultuur waarin we leven verwrongen definities van beide. Er zijn Bijbelse opdrachten die in onze cultuur veroordelend worden gevonden, maar die oprecht liefdevol zijn. Het lijkt veroordelend om een broeder of zuster die in de zonde leeft te vermanen, maar uiteindelijk brengt het hen leven – en dat is liefde.
De verwrongen, beperkte opvatting van liefde in onze seculiere cultuur biedt ons in feite een kans om Bijbelse genade en liefde krachtiger uit te dragen, zonder dat dit ten koste hoeft te gaan van waarheid en heiligheid.
Beschuldigingen dat het christendom ‘te veroordelend’ is, zijn tot op zekere hoogte te verwachten. De morele eisen in de Bijbel zullen altijd wel zo op iemand overkomen. Mijn generatie hoopt echter dat ons geloof ook wordt gekenmerkt door een reputatie van radicale, christelijke liefde en dat ongelovigen daardoor worden aangetrokken, zoals ook gebeurde in de eerste eeuwen van het christendom in het Romeinse Rijk.
5. Wanneer christenen niet serieus nadenken
Zorgvuldige, kritische overdenking is heden ten dage over het algemeen tanend, terwijl intellectueel lui gedrag alleen maar toeneemt. Christenen hebben helaas de reputatie tot de ergste categorie te behoren. Evangelische christenen zijn bijzonder bedreven in het vermijden van deskundig advies dat
hen niet zint en zijn ondertussen, al dan niet bewust, betrokken bij desinformatiecampagnes.
Waarschijnlijk heb jij ook zo’n christelijke tante die regelmatig ongelooflijke artikelen toestuurt of complottheorieën deelt op sociale media – waarmee ze blijk geeft van een roekeloze bereidwilligheid om dubieuze informatie te geloven zonder de moeite te nemen om de feiten te controleren. Het is slechts één bijproduct van een grotere trend die we waarnemen en die ons frustreert: wantrouwen in academici en in het intellectueel leven in het algemeen.
Kritische overdenking is heden ten dage over het algemeen tanend, terwijl intellectueel lui gedrag alleen maar toeneemt. Christenen hebben helaas de reputatie tot de ergste categorie te behoren.
Dit frustreert niet omdat de wetenschap het einde van alle tegenspraak is, maar omdat God dat is (Psalm 19:7). Als gelovigen in de God van de waarheid zouden christenen juist maximaal intellectueel actief moeten zijn. We hebben daarvoor de bronnen. Academici zijn niet onfeilbaar, maar hebben wel de expertise. Dat zou belangrijk moeten zijn voor christenen.
Door grondige wetenschap, accreditaties en expertise te geringschatten, hebben christenen zich teruggetrokken uit de frontlinies van cultuurbepalende vakgebieden, zijn ze hooguit bezig om hun achterstand in te halen of verzetten ze zich soms zelfs actief tegen deze vakgebieden.
Met de Bijbel als ons stevige fundament zouden christenen de meest intellectueel nieuwsgierige denkers en cultuurvormers ter wereld moeten zijn.
We zouden kennis en onderwijs moeten waarderen: niet omwille van onze eigen eer maar om de eer van God.
Vertaald door Pieter Beens
